Алімпіяда

1.Вызначце, колькі зычных гукаў у кожным слове.

Аб`езчык, дожджык, заінець, салаўі, сшытак.

Даведка.

      [Абйэшчык] – 5

      [Дошчык] - 4

      [Зайін`эц`] - 4

      [Салаўйі] - 4

      [Шытак] - 3

2. Вызначце пятае “Лішняе” і абгрунтуйце сваю думку.

а) Воблачнасць, вобраз, волас, восень, востараў

б) Вугал, вузел, вулей, вулкан, вуха

Даведка.

    а) волас (у гэтым слове гук [в] не з`яўляецца прыстаўным)

    б) вулкан (у гэтым слове гук [в] не з`яўляецца прыстаўным).

3. Запішыце без назваў дзень за днём пяць дзён тыдня.

 Даведка.

     Пазаўчора, учора, сёння, заўтра, паслязаўтра.

4. Растлумачце значэнне выдзеленых у тэксце слоў, запісаўшы іх у пачатковай форме.

Ветрык краскі чуць калыша,

Травы шалясцяць,

Луг зялёны жыццём дыша –

Конікі трашчаць.

У лозах шчэбет не сціхае,

Шум стаіць і свіст,

У яркім бляску спачывае

На ракіце ліст.

                          (Якуб Колас)

Даведка.

Краска – кветка;

конік – насякомае, якое скача і пры гэтым стракоча крыламі;

лаза – кусты некаторых парод вярбы;

ракіта – дрэва або вялікікуст.

5. Растлумачце фразеалагізмы:

Блізкі свет –

Кату па пяту –

Абое рабое –

Языкамі званіць –

Лахі пад пахі –

 Даведка.

Блізкі свет –  далёка

Кату па пяту – маленькі, невысокі

Абое рабое – аднолькавыя

Языкамі званіць – гаварыць абышто, пляткарыць

Лахі пад пахі – вельмі паспешліва, нядоўга збіраючыся.

6. Запішыце лічбы словамі:

Каля 235кг, у 587 скрынках, звыш 860000 рублёў.

Даведка.

    Каля двухсот трыццаці пяці кілаграмаў, у пяцістах васьмідзесяці сямі скрынках, звыш васьмісот шасцідзесяці тысяч рублёў.

7. Запішыце беларускія адпаведнікі да наступных рускіх словазлучэнняў.

                      Мои родители, с нашей собакой, кем – то недоволен,

                       некем заменить, свои произведения.

Даведка.

Мае бацькі, з нашым сабакам, незадаволены некім, няма кім замяніць, свае творы.

8. Выпішыце з тэксту назоўнікі трэцяга скланення, пастаўце іх у форме творнага склону адзіночнага ліку.

Вечарэее. Дрэмле наваколле.

Пахне даўкай спеласцю палын.

Хлапчукі на конях едуць полем,

Як героі тураўскіх былін.

І туман плыве па-над ракою,

І над лесам – сполахі зарніц…

Прэч вы, здані! Не таптаць ніколі

Нашай нівы ботам чужаніц.

                                                                  (Хведар Жычка)         

Даведка. Спеласць – спеласцю, здань – зданню.

9. Пастаўце ў форме творнага склону словазлучэнні:

      горад Рагачоў, пісьменнік Лужанін, горад Шчучын, паэт Куляшоў.

Даведка.  Горадам Рагачовам, пісьменнікам Лужаніным, горадам Шчучынам, паэтам Куляшовым.

10.Прачытайце тэкст. Вызначце яго тып. Назавіце мастацкія прыёмы і

      сродкі, што выкарыстоўвае аўтар. Ці пазналі вы, адкуль узяты

      радкі? Калі так, запішыце назву твора.

     Зямля! Маці наша! Чуецца заўсёды і ўсюды тваё цёплае жыватворнае дыханне, каторае мёдам па жылах разліваецца…

     Усе мы дзеці твае: і расліна, і жывёла, і чалавек…

     Усіх ты нас родзіш, усе мы жывём на табе, усіх ты нас і зноў     прымаеш.

Даведка. Тып тэксту – апісанне.

Моўныя сродкі: зваротак - Зямля! Маці наша!

Сказ з аднароднымі членамі: Усе мы дзеці твае: і расліна, і жывёла, і чалавек…

Эпітэты: жыватворнае дыханне.

Метафара: усіх ты нас і зноў прымаеш, дыханне разліваецца.

Параўнанне: мёдам па жылах разліваецца.

Назва твора – “ Зямля”

      

Максімальная колькасць балаў за кожнае заданне -  2 балы.