Прывітанне ўсім, хто жадае падрыхтавацца да алімпіяды па беларускай мове

пятница, 31 марта 2017 г.

1. Запішыце ў транскрыпцыі, як вымаўляецца прыназоўнік без у наступных словазлучэннях.
Змайстраваў без  клею, размаўлялі без жартаў, напісаў без чарнавіка, лячэнне без болю, убачыў без бінокля.
2. Запішыце ў транскрыпцыі, як вымаўляецца прыназоўнік з у наступных словазлучэннях.

Аладкі з яблыкамі, прыехаў з поўначы, сустрэўся з  журналістам, выйшлі з гімназіі, выпісаў з часопіса.

вторник, 7 марта 2017 г.

   Знайдзіце асаблівасці сінтаксічнай арганізацыі паміж словамі (у параўнанні з рускай мовай) у прыведзеных прыказках, фразеалагізмах
1)    Па смачным кусе вады нап’юся (Па смачным кусе вады нап’юся, ‘па заканчэнні, здзяйсненні чаго-н., у руск. мове афармляецца пры дапамозе прыназоўніка после).
2)    За Саса было досыць хлеба й мяса, а як прыйшоў Панятоўскі – хлеб стаў не такоўскі. (За Саса было досыць хлеба й мяса, а як прыйшоў Панятоўскі – хлеб стаў не такоўскі; абазначэнне асобы, ў перыяд дзейнасці якой што-н. адбываецца, у руск. мове афармляецца пры дапамозе прыназоўніка пры)
3)    Хто ўсім паддакуе, таму ніхто не дзякуе (Хто ўсім паддакуе, таму ніхто не дзякуе; дзякаваць каму-н. і благодаріть кого-л.
4)    Еду ў Рыгу па соль, па скрыгу (Еду ў Рыгу па соль, па скрыгу; мэтавыя адносіны ў рускай мове афармляецца пры дапамозе прыназоўніка за: ехать за чем-л.)
5)    Хто з каго смяецца, той таму і застаецца (Хто з каго смяецца, той таму і застаецца; смяяцца з каго-н. і смеяться над кем-л.)
6)    З гультаём пажаніцца – лепей задавіцца (пажаніцца з кім-н. і женіться на ком-л.)
7)    Шчасцем у грыбы ходзяць (хадзіць у грыбы, ягады і ходіть за грібамі)

8)    Благі сусед горш за скулу (параўнанне, супастаўленне каго- ці чаго-н. у рускай мове афармляецца беспрыназоўнікавым спосабам: старэйшы за брата – старше брата).